Radicale retoriek, maar beducht voor het basisinkomen

Het conceptverkiezingsprogramma van GroenLinks wordt in januari definitief vastgesteld op een digitaal congres.

‘Tijd voor nieuw realisme’, dat wordt de titel van het nieuwe verkiezingsprogramma van GroenLinks. Er volgen vele goede inspirerende teksten: eerlijk delen, een ongekende herverdelingsoperatie, een andere kijk op samenleving en economie, en een garantie-inkomen. Positieve ideeën.

Maar vergeleken met de radicale retoriek is de uitwerking van de ideeën teleurstellend. Verminderen de gepresenteerde ideeën -zoals het startkapitaal voor 18 jarigen of het ‘gegarandeerde inkomen’- de armoedeval en ongelijkheid wel voldoende? En zorgt deze benadering voor herverdeling?

Al jarenlang blijkt dat een solide meerderheid van onze stemmers voor basisinkomen is. Maar ook al jarenlang is de partijtop blind voor de wens van kiezers en leden; blind voor echte verandering van het economische en waarderingssysteem.

Wordt armoede bestreden, en wordt -in een land waar betaalde en gewaardeerde arbeid zo belangrijk is voor ieders identiteit- alle arbeid eerlijk betaald? Is met dit programma sprake van een zogenoemde ‘systeemverandering’?

Pak nu door GroenLinks, en neem de lead voor onvoorwaardelijke bestaanszekerheid! Ga voor basisinkomen. Vooral omdat vanuit een solide sociale zekerheid klimaatbeleid het zo nodige brede draagvlak krijgt!

Wees realistisch: ga voor het grotere en noodzakelijke verhaal.

We hebben principes waar we voor staan en we veel aan willen doen: bestrijding ongelijkheid, tegen armoede en armoedeval, waardering van alle arbeid, vereenvoudiging van belasting en het toeslagen-stelsel. Betere waardering van zorg. De mens centraal, niet het systeem.

Je kunt ingewikkeld doen en komen met een variabele verzilverbare heffingskorting, of een uitbreiding van ouderschapsverlof voor een beperkte groep (de ‘betaald werkenden’). Je kunt het ook simpel oplossen met een basisinkomen!

De GroenLinkse partijen in vrijwel heel Europa gaan ervoor. Het partijbestuur omarmt basisinkomen in andere landen. Wij willen het graag elders in de wereld, maar niet in Nederland?

De GroenLinks Denktank Basisinkomen komt met voorstellen op het congres voor basisinkomen, ontwikkelinkomen, zorginkomen, en het waarderen van onbetaalde arbeid. Maar de programmacommissie en bestuur van GroenLinks halen alles uit de kast om te voorkomen dat het congres besluit tot een basisinkomen. Zelfs de beproefde methode van misleiding en desinformatie wordt van stal gehaald. De stemming tegen basisinkomen mag kennelijk niet verloren worden. Waarom? Is de top van GroenLinks beducht voor basisinkomen?

Vreemd. Met basisinkomen in het programma wordt het onderscheid met andere partijen duidelijk. Onbetaalde arbeid waarderen en beter betalen is belangrijk, en een uniek punt in de huidige politiek. Nu is er geen onderscheid met de PvdA, en veel potentiële kiezers van D66 willen ook een basisinkomen.

Congres: geef handen en voeten aan de radicale retoriek uit de inleiding van het concept-verkiezingsprogramma: ‘We veranderen het perspectief. Niet verandering is onhaalbaar, maar het vasthouden aan de status quo is een doodlopende weg.’

Natuurlijk is basisinkomen spannend: het is een vergezicht, het is omdenken, vertrouwen, een andere kijk op economie, én echte verandering. Het is tijd voor nieuw realisme. Het is tijd voor een begin van een echte oplossing.